“ทำอย่างไรถึงจะแก่ช้า”
เพศชายดูเหมือนจะได้เปรียบที่อายุแสดงออกทางใบหน้าช้ากว่าเพศหญิง ผิวผู้ชายมีชั้นคอลลาเจนมากกว่าผู้หญิง 20% ซึ่งคอลลาเจนเป็นตัวการสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างให้ผิวหนังยืดหยุ่น กระชับและดูอ่อนเยาว์ นอกจากนั้น ผู้ชายมีชั้นของผิวหนังทั้งหนังกำพร้าและหนังแท้แข็งแรง มีขนมาก และเหงื่อออกง่าย ในขณะที่ผู้หญิงมักมีปัญหาผิวแห้งขาดน้ำ แต่ปัญหานี้เกิดกับผู้ชายน้อยมาก
ต่อมไขมันในผิวของผู้ชายทำงานอย่างมีประสิทธิภาพไปเกือบตลอดอายุขัย ทำให้ผู้ชายมีผิวที่เหี่ยวย่นยากกว่า ดูอ่อนวัยกว่า เมื่อเทียบกับผู้หญิงที่อายุเท่ากัน มีงานวิจัยประมาณว่าห่างกันถึง 10 ปี นั่นหมายความว่า ผู้ชายอายุ 50 ปี จะมีใบหน้าที่พอๆกับผู้หญิงอายุ 40 ปี
อากาศที่เย็น ทำให้กระบวนการแก่ช้าลง มีรายการตีพิมพ์ในวารสาร “เซลล์” วารสารวิทยาศาสตร์ชั้นนำของโลก โดยทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยมิชิแกน พบว่า สัตว์หรือพืชที่อยู่ในที่อากาศเย็น จะมีอายุยืนยาวกว่าปกติ เพราะมีอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีในตัวช้าลง ซึ่งในความเป็นจริงก็ควรจะเป็นเช่นนั้น เราจึงใช้ตู้เย็น ในการยืดอายุอาหาร แม้แต่ในสัตว์เลือดอุ่น อย่างหนู ทีมนักวิจัยพบว่า ถ้าสามารถลดอุณหภูมิของร่างกายมันลงได้เพียง 0.9 องศาฟาเรนไฮน์ ก็จะทำให้หนูตัวนั้น มีอายุยืนยาวมากกว่าเดิมถึง 20% แต่ในความเป็นจริงแล้ว การลดอุณหภูมิร่างกายของมนุษย์ทำได้ยากมาก
มีงานวิจัยพบว่า ความเย็นสามารถช่วยลดการสร้างสารอนุมูลอิสระ และกระตุ้นให้ร่างกายสร้างสารกลูต้าไธโอนมากขึ้น ระบบภูมิคุ้มกันทำงานดีขึ้น ร่างกายหลั่งสารเอนโดรฟินมากขึ้น ฯลฯ แต่อย่างไรก็ตาม ขณะที่อากาศเย็น แม้อุณหภูมิที่ผิวหนังจะลดต่ำลง แต่อุณหภูมิภายในร่างกายก็ยังคงเหมือนเดิม เพราะมนุษย์เป็นสัตว์เลือดอุ่น ร่างกายจะพยายามรักษาอุณหภูมิภายในให้คงที่เสมอ ไม่ว่าภายนอกจะเย็นจัดเพียงใดก็ตาม ซึ่งต่างจากสัตว์เลือดเย็น ที่สามารถปรับอุณหภูมิภายในร่างกายได้ ทำให้มันสามารถจำศีลเพื่อยืดอายุขัยให้ยาวนานขึ้น พบว่าในค้างคาวบางชนิดที่จำศีลบ่อยๆ สามารถมีอายุขัยยืนยาวกว่าค้างคาวที่ไม่จำศีลถึง 10 เท่าเลยทีเดียว
เหตุที่ความเย็นทำให้แก่ช้า คือมันไปลดกระบวนการใช้ออกซิเจนของร่างกายลง (ความร้ายกาจของออกซิเจนจะอธิบายในตอนหน้า)
วิธีลดการใช้ออกซิเจนอีกวิธีคือ การนั่งสมาธิ ขณะที่สมาธิแนบแน่น ลมหายจะแผ่วเบามาก ราวกับว่าไม่หายใจ ขณะนั้นร่างกายมีการใช้ออกซิเจนต่ำที่สุด ซึ่งก็คือ การทำให้ร่างกายแก่ช้าลงนั่นเอง เคล็ดลับนี้ ท่านปรมาจารย์ตั๊กม้อได้นำมาใช้ ขณะบำเพ็ญธรรมในถ้ำนานถึงเก้าปี เมื่อออกจากถ้ำ ผิวพรรณ ใบหน้าท่านสดใส ดูอ่อนวัยราวกับเพิ่งเข้าไปไม่กี่วัน ด้วยเหตุนี้ทำให้ท่านปรมาจารย์ตั๊กม้อมีอายุยืนยาวนับร้อยปีเลยทีเดียว ในพระไตรปิฎกมีการอธิบายไว้ว่า ผู้ที่เข้าถึงนิโรธสมาบัติ การหายใจจะหยุดลง ไม่ต้องดื่มน้ำทานอาหาร ไม่ต้องเข้าห้องน้ำ อัตราเมตาบอลิซึมหรือการหายใจของเซลล์ลดลงต่ำสุด
ดร.อลิซาเบท แบล็คเบิร์น เจ้าของรางวัลโนเบล ปี 2009 จากการค้นพบเอนไซม์ที่ทำให้อายุยืน ซึ่งภายหลังจากที่ได้รับรางวัลแล้ว เธอได้ร่วมทำการวิจัยกับนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ในเรื่องผลของการทำสมาธิแนวสมถกรรมฐานที่มีต่อเอนไซม์ที่ทำให้มีอายุยืน ผลการทดลองสรุปได้ว่า การทำสมาธิมีผลต่อการเพิ่มปริมาณของเอนไซม์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ นั่นก็หมายความว่า สมาธิทำให้มีอายุยืนขึ้นนั่นเอง
ทันตแพทย์สม สุจีรา